หะดีษ 126 - เป็นหะดีษที่มีฮิกมะฮฺมหาศาล, ฮิกมะฮฺในการชั่งสิ่งที่เหมาะหรือไม่เหมาะที่จะทำ
- กะบะฮฺถูกเปลี่ยนรูปทรงครั้งแรกตอนที่กุเรชบูรณะ (จากสี่เหลี่ยนผืนผ้า เป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสในปัจจุบัน)
- หลังจากพิชิตมักกะฮฺ นบีไม่เปลี่ยนแปลงกะอฺบะฮฺกลับเป็นตามแบบเดิมที่นบีอิบรอฮีมทำไว้ เพราะไม่อยากให้ผู้คนต่อต้าน เนื่องจากชาวมักกะฮฺเพิ่งเข้ารับอิสลาม อีมานยังไม่มั่นคง
- 4 เคาะลีฟะฮฺ รวมถึงสมัยมุอาวิยะฮฺ ไม่มีการเปลี่ยนโครงสร้างกะอฺบะฮฺ หลังจากนั้นผู้นำหลายคนก็ได้เปลี่ยนกะอบะฮฺ
หะดีษ 126 - เป็นหะดีษที่มีฮิกมะฮฺมหาศาล, ฮิกมะฮฺในการชั่งสิ่งที่เหมาะหรือไม่เหมาะที่จะทำ
นักรายงานหะดีษชื่อ อิสรออีล
- อับดุลลอฮฺ อิบนุซซุบัยรฺ (มีน้องชาย 2 คน ไม่ได้เป็ฯเศาะฮาบะฮฺ) ลูกของอัซซุบยรฺ อิบนุลเอาวาม, มารดาเขาเป็นป้าของท่านนบี (เศาะฟียะฮฺ), แต่งงานกับ อัสมาอฺ บินตุอบีบักร ตอนนบีเสียชีวิต ท่านอายุ 15 ปี, เป็นหลานท่านหญิงอาอิชะฮฺ, ไม่ค่อยได้เรียนรู้กับนบี แต่จะเรียนรู้กับเศาะฮาบะฮฺ
- เศาะฮาบะฮฺได้เรียนรู้กับท่านหญิงอาอิชะฮฺมากมาย อัลอัสวัด ได้รายงานหะดีษกับท่านหญิงอาอิชะฮฺมากกว่าอับดุลลอฮฺ อิบนุซซุบัยรฺ
อับดุลลอฮฺ อิบนุซซุบัยรฺ ถามอัลอัสวัด เกี่ยวกับบัยตุลลอฮฺ ว่าอาอิชะฮฺเคยพูดถึงหรือไม่
- ถ้าชาวกุเรชไม่ใช่พวกที่ตะอัศศุบ(แบบญาฮิลียะฮฺ เพราะเพิ่งรับอิสลาม) นบีจะรื้อกะบะฮฺทำเหมือนที่นบีอิบรอฮีมสร้างไว้ คือ ทำ 2 ประตู เข้า-ออก
- กะบะฮฺถูกเปลี่ยนรูปทรงครั้งแรกตอนที่กุเรชบูรณะ (จากสี่เหลี่ยนผืนผ้า เป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัสในปัจจุบัน)
- 4 เคาะลีฟะฮฺ รวมถึงสมัยมุอาวิยะฮฺ ไม่มีการเปลี่ยนโครงสร้างกะอฺบะฮฺ
มุอาวิยะฮฺเสียชีวิต อยากให้ยะซีดขึ้นเป็นต่อ หุซัยนฺอิบนุอะลี ไม่เห็นด้วย (เศาะฮาบะฮฺส่วนมากไม่เห็นด้วย(กับยะซีด) แต่ก็มีบางส่วนที่ให้บัยอะฮฺไปแล้ว) อับดุลลอฮฺ อิบนุซซุบัยรฺ กบฏโดยไปยึดมักกะฮฺและปกครองมักกะฮฺรวมทั้งบริเวณรอบๆ (สถาปนาเป็นเคาะลีฟะฮฺ) เริ่มฟื้นฟูสังคมให้กลับเหมือนยุคอบูบักรและอุมัร สิ่งหนึ่งที่ได้ทำคือรื้อกะอฺบะฮฺและสร้างใหม่ตามแบบที่นบีเคยพูดไว้ในหะดีษนี้
- เมื่อยะซีดเสียชีวิต มัรวาน อิบนุลหะกัม ขึ้นเป็นต่อ ได้ดำรงการปกครองและต่อสู้ อับดุลลอฮฺ อิบนุซซุบัยรฺ ไม่สำเร็จ
- ในสมัย อับดุลมะลิก อิบนุมัรวาน แต่งตั้ง อัลฮัจญาจ เป็นแม่ทัพปราบกบฎ ฮัจจาจเอาปืนใหญ่(ใช้ก้อนหินใหญ่)ยิงกองทัพของ อับดุลลอฮฺ อิบนุซซุบัยรฺ จนไปโดนกะบะฮฺ สังหาร อับดุลลอฮฺ อิบนุซซุบัยรฺ และสร้างกะบะฮฺใหม่ตามแบบเดิมที่กุเรชสร้างไว้
- บนีอุมัยยยะฮฺ 120 ปี, อับบาซียะฮฺ กบฏบนีอุมัยยะฮฺสำเร็จ, เคาะลีฟะฮฺที่ 3 ฮารูน อัรเราะชีด เคร่งศาสนา แต่ในประวัติศาสตร์ตะวันตก ถูกรายงานว่าเป็นเจ้าฮาเร็ม รู้หะดีษนี้ (126) ไปทำฮัจญ์ เชิญอิมามมาลิกมาปรึกษาว่าจะเปลี่ยนแปลงกะอฺบะฮฺเหมือนที่นบีพูดไว้ อิมามมาลิกแนะนำว่า อย่าทำเลย
- กะอฺบะฮฺมี 2 ประตู ประตูนึงปิดไปแล้ว เรียกว่าประตูเตาบะฮฺ (บนูชัยบะฮฺถือกุญแจประตูไว้)
- ผ้าคลุมกะอฺบะฮฺ เริ่มจาก ตุบบะอฺ ผู้นำเยเมน มอบให้
จาก "เศาะฮี้ฮฺอัลบุคอรียฺ กิตาบุลอิลมฺ บาบ 48" โดย เชคริฎอ อะหมัด สมะดี