เชื่ออย่างเดียวยังไม่พอ (สู่อีมานที่มั่นคง 34)

    พี่น้องผู้ศรัทธาที่เคารพทุกท่านครับ อัสสลามุอลัยกุมวะเราะหฺมะตุลลอฮิวะบะเราะกาตุฮฺ

สู่อีหม่านที่มั่นคงที่เรากำลังสร้างกันในตอนเช้าของทุกวันก่อนจะเตรียมตัวไปสู่การทำอิบาดะฮฺ จะเริ่มวันด้วยการทำอิบาดะฮฺ การเคารพภักดีต่อพระผู้เป็นเจ้านั้น เกี่ยวข้องกับการที่เราจะสร้างอีหม่านในหัวใจของเรา ดังที่เราเคยพูดกับพี่น้องว่า อีหม่านขึ้นอยู่บนบรรทัดฐานสองประการ ประการแรกคือหลักศรัทธาที่เชื่อมั่นโดยไม่มีความสงสัย ไม่สับสน และประการที่สองคือการประพฤติอันดีงามอันเป็นผลมาจากหลักศรัทธาที่ถูกต้อง ตราบใดที่มนุษย์มีสองประการดังกล่าวก็จะถือว่าเป็นมนุษย์ที่มีอีหม่านที่มั่นคง

อัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา ได้กล่าวไว้ในสูเราะฮฺอัลหุญุรอตว่า

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّـهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ ۚأُولَـٰئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ ﴿١٥﴾
“แท้จริงบรรดาผู้ศรัทธานั้นคือผู้ที่ศรัทธาต่ออัลลอฮฺและเราะสูลของพระองค์โดยที่พวกเขาเหล่านั้นไม่มีความสับสนและสงสัยในความศรัทธาของพวกเขา และพวกเขาได้ต่อสู้ในหนทางของอัลลอฮฺด้วยชีวิตและทรัพย์สมบัติของพวกเขา ชนเหล่านี้แหละคือผู้ที่อยู่ในบรรดาผู้ที่พูดจริง” (อัลหุญุรอต : ๑๕)

บรรดาผู้พูดจริง หมายถึงผู้ที่กล่าวอ้างถึงอีหม่านที่เป็นสัจธรรม เป็นอีหม่านจริงไม่ใช่ของปลอม จะสังเกตว่าในอายะฮฺนี้อัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา ได้ระบุสองประการที่เราได้พูดถึงข้างต้นคือการอีหม่านในอัลลอฮฺและเราะสูลโดยไม่มีความสงสัยสับสนแต่เป็นอีหม่านที่มั่นคงและมีความเชื่อมั่นพร้อมกับการกระทำที่ดีงาม ประการที่สองคืออะมัลศอลิหฺ การกระทำที่ดีงามเช่นการญิฮาดด้วยชีวิตและทรัพย์สมบัติในหนทางของอัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา ในอายะฮฺนี้จะเห็นว่ามุอ์มินที่เป็นศอดิกหรือผู้พูดจริงนั้นคือผู้ที่มีความศรัทธาและการงานเช่นการญิฮาด

ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม เคยถูกถามว่าสิ่งใดที่เป็นความประเสริฐที่สุด ณ อัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา และพระองค์ทรงโปรดที่สุด ท่านนบีก็ระบุว่า “การศรัทธาในพระผู้เป็นเจ้า” จากนั้นท่านนบีก็ถูกถามถึงสิ่งที่มีความประเสริฐรองลงมา ท่านก็ตอบว่า “การต่อสู้ในหนทางของพระองค์”

นี่คือสองประการที่มีความประเสริฐ มีความยิ่งใหญ่ในศาสนา ฉะนั้นเราต้องเข้าใจว่าการที่จะมีความศรัทธาและเชื่อมั่นต่ออัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา จะยังไม่พอเพียงที่เราจะถูกยอมรับจากอัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา เพราะอิบลีสยังมีความศรัทธา มีความเชื่อต่อพระผู้เป็นเจ้า เพราะถ้าไม่ศรัทธาเขาจะไม่สาบานด้วยพระนามของอัลลอฮฺ เขาจะไม่เรียกร้องต่อพระผู้อภิบาลของเขาให้เขามีชีวิตที่ยาวนานเพื่อจะได้บรรลุเป้าหมายของเขาในการที่จะทำให้ลูกหลานอาดัมนั้นหลงผิดจากแนวทางของอัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา
อัลลอฮฺ กล่าวถึงการที่อิบลีสมีความเชื่อในพระผู้เป็นเจ้าแต่ไม่ยอมเชื่อฟัง ปฏิเสธคำบัญชาของอัลลอฮฺที่สั่งใช้ให้สุญูดต่อนบีอาดัม เช่นที่พระองค์กล่าวว่า

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَىٰ وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ ﴿٣٤﴾
“และจงรำลึกถึง ขณะที่เราได้กล่าวแก่มลาอิกะฮฺว่า พวกเจ้าจงสุญูดแก่อาดัมเถิด แล้วพวกเขาก็สุญูดกัน นอกจากอิบลีส โดยที่มันไม่ยอมสุญูด และแสดงโอหัง และมันจึงได้กลายเป็นผู้สิ้นสภาพแห่งการศรัทธา (กาฟิรฺ)” (อัลบะเกาะเราะฮฺ : ๓๔)

อิบลีสปฏิเสธ เย่อหยิ่งและเนรคุณต่ออัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา ทั้งที่มันเชื่อในอัลลอฮฺ เชื่อในเดชานุภาพของพระองค์ในฐานะของพระผู้เป็นเจ้า แต่เนื่องจากหลักการเชื่อมั่นของอิบลีสที่มีอยู่นั้นขาดอะมัลซึ่งในที่นี้หมายถึงการเชื่อฟังคำสั่งของอัลลอฮฺ ก็ถือว่าอีหม่านของเขานั้นโมฆะเสียแล้ว ฉะนั้นการที่เราจะสร้างอีหม่านที่มั่นคงในหัวใจของเราได้อุละมาอ์ระบุว่ามีอยู่สามประการ

การกระทำไม่ได้ขึ้นอยู่ที่อวัยวะอย่างเดียวเช่นที่เราเข้าใจ แต่มีการกระทำของหัวใจด้วย เช่น ความยำเกรงต่ออัลลอฮฺ การที่รู้สึกว่าเราต้องการพระเจ้าในการวิงวอนต่อพระองค์ ในการมุ่งสู่พระองค์ พึ่งพิงพระองค์เท่านั้น มอบหมายทุกสิ่งทุกอย่างแก่พระองค์ ความรักต่อพระองค์ ไม่รักสิ่งอื่นเหนือพระองค์ นี่คือความประพฤติของหัวใจที่เราต้องฝึกฝนอย่างต่อเนื่อง และยังมีการประพฤติของลิ้นซึ่งเป็นอวัยวะสำคัญในบรรดาอวัยวะต่างๆ เป็นเงื่อนไขที่สำคัญที่สุดในเรื่องอีหม่าน ว่าลิ้นต้องมีการกระทำทีเกี่ยวข้อง

เช่น การกล่าวชะฮาดะฮฺว่าไม่มีพระเจ้าอื่นใดนอกจากอัลลอฮฺและมุฮัมมัดเป็นเราะสูลของพระองค์ นี่คือสิ่งสำคัญสำหรับผู้ศรัทธาและถือเป็นเงื่อนไขในการแสดงความเป็นมุสลิม ถึงแม้จะมีอีหม่านในจิตใจแต่ไม่กล่าวด้วยลิ้นก็จะยังถือว่าอีหม่านของเขานั้นยังใช้ไม่ได้ และยังมีการสรรเสริญอัลลอฮฺ การขออภัยโทษต่อพระองค์ การใช้ลิ้นในสิ่งที่ดีงามต่างๆ เช่นการเผยแผ่ศาสนาอิสลาม การเรียกร้องเชิญชวญสู่ความดีและห้ามปรามความชั่วด้วยลิ้น ใช้ลิ้นในสิ่งที่มีประโยชน์แก่ตนเองและสังคม นี่คือการประพฤติของลิ้น

นอกจากนี้ยังมีการประพฤติของอวัยวะต่างๆ เช่นการละหมาด การบริจาคซะกาต การถือศีลอด การต่อสู้ในหนทางของอัลลอฮฺ การแสวงหาความรู้เกี่ยวกับอัลลอฮฺ การทำมาหากิน ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้นในชีวิตของเราโดยมีเนียตหรือเจตนาที่ดีเพื่ออัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา นั้น ในฐานะที่เราเป็นบ่าวของพระองค์ ดำเนินชีวิตบนโลกนี้ด้วยกฎหมายด้วยคำบัญชาของพระองค์ การกระทำดังกล่าวนี้ก็จะถือว่าเป็นอะมัลศอลิหฺที่ถูกนับว่าเป็นองค์ประกอบร่วมกับการกระทำแห่งหัวใจและลิ้น การงานต่างๆ เหล่านี้คือเงื่อนไขสำคัญที่สุดของผู้ศรัทธาเพื่อสร้างอีหม่านที่มั่นคงสำหรับเขา

พี่น้องอย่าเข้าใจว่าอีหม่านอยู่ในหัวใจ คือการเชื่อในอัลลอฮฺเท่านั้น เพราะความเชื่อเช่นนี้เป็นของกลุ่มมุรญิอะฮฺ ที่กล่าวว่า “เราจะเชื่อในอัลลอฮฺก็พอเพียงแล้วแม้จะไม่ละหมาด ไม่ซะกาต ไม่ทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่เป็นหน้าที่ของผู้ศรัทธาเราก็จะไม่มีปัญหาใดๆ ในวันกิยามะฮฺเนื่องจากอีหม่านของเราต่อพระผู้เป็นเจ้านั้นมีความพอเพียงแล้วสำหรับเรา”

ความเชื่อเหล่านี้เป็นความเชื่อที่ผิดหลักการ หลงผิดจากหนทางของอัลลอฮฺ และหลงทางจากแนวทางของท่านนบีมุฮัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม และเป็นหนทางที่จะสร้างผลกระทบอันเลวร้ายในชีวิตของมุอ์มินผู้ศรัทธา ใครที่มีความเชื่อเช่นนี้เขาย่อมไม่ประสบความสำเร็จในการสร้างอีหม่านของเขา เพราะอาจจะอยู่ในหนทางของบุคคลที่ไม่สนใจศาสนา ไม่สนใจที่จะมีการกระทำที่ดี ไม่สนใจที่จะสร้างคุณธรรมในจิตใจของเขา จะไม่มีบุญไม่มีความดีในชีวิตของเขาอันเนื่องจากว่าเขาได้จำกัดอีหม่านของเขาแล้วในขอบเขตอันจำกัด ก็คือความเชื่อเพียงเท่านั้น แต่โดยหลักการแล้ว ความเชื่อเพียงอย่างเดียวนั้นไม่เพียงพอสำหรับมุอ์มิน แต่ต้องประกอบด้วยอะมัลศอลิหฺด้วยหัวใจ ลิ้นและอวัยวะต่างๆ นั่นคืออีหม่านที่มั่นคง
 

เรียบเรียงจาก สู่อีมานที่มั่นคง ครั้งที่ 34, ชัยคฺริฎอ อะหมัด สมะดี
ผู้เรียบเรียง อบูซัยฟุลลอฮฺ-อุมมุซัยฟุลลอฮ