1320 ทำบุญให้คนที่เสียชีวิตไปแล้วได้หรือไม่ ทำได้ในขอบเขตแค่ไหน, เงินที่จะบริจาคต้องเป็นคนของคนที่เสียชีวิตหรือไม่ เป็นของทายาทได้มั้ย

 

เชคริฎอ : คำว่าทำบุญให้คนที่เสียชีวิตไปแล้วเป็นสำนวนกว้าง ทำบุญแบบไหน? ถ้าทำบุญแบบเอาเงินไปบริจาคให้คนยากจนขัดสนโดยเหนียตยกผลบุญให้คนตาย เอาอาหารไปเลี้ยงเด็กกำพร้าหรือคนยากจนโดยไม่มีพิธีอะไร และเหนียตยกผลบุญความดีนี้ให้แก่คนที่ตายไปแล้วน่ะ แบบนี้ได้ (อาจจะไม่ใช่พ่อแม่เราก็ได้) แต่สิ่งที่เรียกว่าเป็นอุตริกรรมคือการทำบุญที่เป็นพิธี เช่น เลี้ยงอาหารในช่วงที่คนเสียชีวิตและละหมาดญะนาซะฮฺ หรือหลังจากเสียชีวิตไปแล้วเราก็ทำบุญสามวัน คือเลี้ยงอาหาร เชิญคน มีโต๊ะละแบมาอ่านนู่นอ่านนี่ รูปแบบนี้ทั้งหมดไม่ถูกต้อง ถ้าเราตัดพิธีเหล่านี้ออกไป เหลือแต่เลี้ยงอาหารเมื่อไหร่ก็ได้ (ไม่จำเป็นต้องสามวัน) โดยเลี้ยงอาหารคนที่เหมาะสม เช่น คนยากจน เด็กกำพร้า และในใจเราก็เหนียตว่าความดีนี้ขออุทิศให้พ่อแม่หรือคนที่เสียชีวิต ซึ่งอิมามอะหมัดบอกว่าเป็นอิจมาอฺว่าสามารถทำได้ คือเศาะดะเกาะฮฺด้วยทรัพย์สินหรืออาหาร แต่สิ่งที่ประกอบด้วยพิธีต้องอ่านยาซีนและอ่านนู่นอ่านนี่อุทิศผลบุญ รูปแบบนี้ประกอบกับความเชื่ออื่นเช่น ต้องทำบุญวันศุกร์เพราะวิญญาณคนตายจะกลับมากินบุญ แบบนี้ไม่ใช่ความเชื่อของอิสลาม ซึ่งทำแล้วบาปเพราะเป็นอุตริกรรม ท่านนบีบอกว่า "ใครทีทำอะไรในศาสนาโดยไม่มีที่ไปที่มาเป็นสิ่งที่ถูกปฏิเสธ และอุตริกรรมทุกประการเป็นการหลงผิด" 

 

เราก็ต้องหลีกเลี่ยงสิ่งที่ไม่มีในหลักการอิสลาม มาทำในสิ่งที่มีในหลักการศาสนา ไม่บังควรสำหรับคนมีสติปัญญาจะทุ่มเทเงินทำบุญคนตายเป็นหมื่นโดยไม่รู้ว่าจะถึงหรือไม่ถึง มาศึกษากันดีกว่าว่าจะทำอย่างไรจึงจะถึงคนตายแน่ๆ ถ้าเสียตังค์แล้วไม่ถึงนี่แย่ พี่น้องผู้มีสติปัญญาต้องพิจารณา

 

เงินที่จะใช้ทำบุญเป็นเงินของคนตายไม่ได้ ต้องเป็นเงินของเรา กรณีที่จะใช้เงินคนตายได้คือคนตายสั่งเสียไว้ มีพินัยกรรม(วะซียะฮฺ) แต่ต้องไม่เกินหนึ่งในสาม ถ้าเขาไม่ได้สั่งเสียไว้ก็เอาเงินคนตาย(คือมรดก)มาใช้ไม่ได้ 

 

ถ้าลูกๆ ตกลงกันว่าจะรวบรวมเงินทำบุญให้พ่อแม่ ก็ต้องเป็นเงินของลูก ด้วยความสมัครใจ บังคับไม่ได้ โดยลูกๆยอมตัดจากส่วนมรดกของตนเองเพื่อทำบุญให้บิดามารดา การทำบุญนี้ไม่ใช่เลี้ยงอาหารอย่างเดียว เราสามารถทำเศาะดะเกาะฮฺญาริยะฮฺ เช่น สร้างมัสญิด ซ์้อโสร่งบริจาค พิมพ์หนังสือศาสนาหรืออัลกุรอานเพื่อบริจาค ให้อาหารคนในเรือนจำ บริจาคทุนการศึกษา ฯลฯ  โดยเหนียตอุทิศผลบุญให้คนตาย