1060 การตั้ง 2 ญะมาอะฮฺพร้อมกัน

คำตอบ

อัสสลามุอะลัยกุม วะเราะหฺมะตุ้ลลอฮฺ วะบะร่อกาตุฮฺ

การห้ามมิให้มีการละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนมีหลักฐานจากอัลกุรอานและซุนนะฮฺของท่านนบีและภาคปฏิบัติของบรรดาสะละฟุศศอลิหฺเป็นส่วนมาก

สำหรับอัลกุรอาน อัลลอฮฺ ซุบฮานะฮูวะตะอาลา ได้ตรัสไว้ในซูเราะตุตเตาบะฮฺว่า

"และบรรดาผู้ที่ยึดเอามัสยิดหลังหนึ่งเพื่อก่อให้เกิดความเดือดร้อนและปฏิเสธศรัทธา และก่อให้เกิดการแตกแยกระหว่างบรรดามุอฺมินด้วยกัน และเป็นแหล่งซ่องสุมสำหรับผู้ที่ทำสงครามต่อต้านอัลลอฮฺและร่อซูลของพระองค์มาก่อน..." (อัตเตาบะฮฺ 107)

ท่านอิมามอัลกุรฏุบียฺได้อ้างถึงอิมามมาลิกว่า อายะฮฺนี้เป็นหลักฐานห้ามมิให้มีญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺ เพราะเป็นการสร้างความแตกแยกในมัสยิดเดียวกัน เมื่อคนเห็นการปฏิบัตินี้เป็นทางออกในการทิ้งญะมาอะฮฺแรก เพราะมีโอกาสทำญะมาอะฮฺได้ทุกเวลา ก็จะไม่มีโอกาสให้มัสยิดนั้นเป็นมัสยิดญะมาอะฮฺเดียว ซึ่งวัตถุประสงค์ของการสร้างมัสยิดก็เพื่อให้ละหมาดญะมาอะฮฺ และคำว่า "ญะมาอะฮฺ" หมายถึง พร้อมเพรียงกัน และการละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺนั้นย่อมทำลายสภาพความพร้อมเพรียงของการละหมาดญะมาอะฮฺในมัสยิดเดียวกัน

สำหรับหลักฐานจากซุนนะฮฺของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ก็มี 3 หลักฐาน

1. ไม่เคยปรากฏในซุนนะฮฺของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ที่ท่านนบีจะทำหรือสนับสนุนหรืออนุญาตให้มีการละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺ คือทั้งมะอฺมูมและอิมามได้ละหมาดฟัรฎูอีกครั้งหนึ่งต่อจากญะมาอะฮฺแรก หากมีคำอนุญาตให้ละหมาดญะมาอะฮฺสำหรับอิมามและมะอฺมูมที่แตกต่างกันในลักษณะการละหมาด เช่น อิมามละหมาดซุนนะฮฺและมะอฺมูมละหมาดฟัรฎู แต่ลักษณะนี้เป็นกรณีพิเศษ ไม่ใช่ถาวรในทุกสภาพ

2. หะดีษของอบีบักเราะฮฺกล่าวว่า ท่านนบีมุฮัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้กลับมาจากตำบลนอกเมืองมะดีนะฮฺโดยประสงค์ที่จะละหมาด(ในมัสยิด) แต่พบผู้คน(ในมัสยิดได้ละหมาดแล้ว ท่านจึงเข้าบ้านของท่านและเรียกครอบครัว และละหมาดเป็นอิมามให้แก่พวกเขา (บันทึกโดยฏ๊อบรอนียฺ ในหนังสืออัลมุอฺญัมอัลกะบีร และอัลมุอฺญัมอัลเอาศ็อร, ท่านอัลฮัยษะมียฺ ในหนังสือมัจญฺมะอฺอัซซะวาอิต เล่ม 2 หน้า 45 กล่าวว่า ริญาลุฮุสิกอตุน หมายถึง สายรายงานน่าเชื่อถือ, เชคอัลบานียฺในหนังสือตะมามุลมินนะฮฺ ถือว่าเป็นหะดีษหะซัน)

3. หะดีษอบูหุรอยเราะฮฺ ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้กล่าวว่า "ฉันได้ตั้งใจใช้ผู้คนนำฟืน และใช้ให้คนมานำละหมาดที่มัสยิด และฉันจะไปเผา(บ้านเรือน)ของกลุ่มชนที่ไม่ละหมาด(ญะมาอะฮฺ)ที่มัสยิด" (บันทึกโดยบุคอรีย์ มุสลิม อบูดาวู้ด)

ท่านอัลกีลานียฺกล่าวว่า หะดีษบทนี้ให้คำนิยามว่า การละหมาดญะมาอะฮฺแรกคือการละหมาดญะมาอะฮฺที่ถูกเรียกร้องให้ปฏิบัติ หากการละหมาดญะมาอะฮฺครั้งที่สองหรือที่สามเป็นที่อนุมัต นบีจะไม่ตั้งใจเผาบ้านเรือนผู้ที่ละทิ้งญะมาอะฮฺแรก เพราะย่อมมีโอกาสทันญะมาอะฮฺที่สองหรือที่สามหรือต่อๆไป ดังนั้น เป็นการยืนยันว่า การที่วาญิบต้องทันญะมาอะฮฺแรก หมายถึง ไม่บังควรที่จะตั้งญะมาอะฮฺที่สองในมัสยิดเดียวโดยเด็ดขาด เพราะหาก(ผู้คน)รู้ว่าจะมีญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺที่ต้องทันอย่างแน่นอน เขาจะไม่รวมตัวกัน ณ ที่ญะมาอะฮฺแรก และท่านคงรู้ดีว่าการละหมาดญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺจะทำให้ความเป็นญะมาอะฮฺในทุกครั้งอ่อนลง เพราะทุกญะมาอะฮฺจะไม่เกรงต่อญะมาอะฮฺอื่นอยู่แล้ว ซึ่งสภาพนั้นไม่ชอบธรรมในสายตาของผู้บัญญัติ สำหรับทุกคนที่ได้ศึกษาเรียนรู้หะดีษต่างๆ(ที่เกี่ยวข้อง) (ดู อิอฺลามุลอาบิต ฟีฮุกมิ ตักรอริ อัลญะมาอะติฟิลมัสญิดิลวาฮิด โดย มัชฮูร บินหะซัน บินซัลมาน หน้า 39)

แต่อย่างไรก็ตาม ไม่ปฏิเสธว่าเรื่องนี้มีความขัดแย้งระหว่างอุละมาอฺ แต่ทัศนะของอุละมาอฺส่วนมากไม่เห็นชอบที่จะกระทำญะมาอะฮฺซ้อนญะมาอะฮฺในมัสยิดเดียว ซึ่งเป็นทัศนะของอิมามอบูหะนีฟะฮฺ ชาฟิอียฺ และมาลิก และเป็นข้อปฏิบัติของศ่อฮาบะฮฺส่วนมาก

วัสสลามุอะลัยกุม วะเราะหฺมะตุ้ลลอฮฺ วะบะร่อกาตุฮฺ

ริฎอ อะหมัด สมะดี

15 ต.ค. 48